CHP Parti Meclisi Üyesi ve Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması sonucunda ortaya çıkan verileri TBMM gündemine taşıdı.
Tarhan, “TÜİK tarafından açıklanan Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması önemli verileri ortaya koymuş durumda. Nitekim Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde görevli öğretim üyesi Dr. Hakan Erdoğan hocamız da bu verileri inceleyerek tüm yetkililerin dikkate alması gereken uyarılarda bulunarak Kocaeli’deki konutların yüzde 51,5’inin depremde risk taşıdığını açıkladı. Biz de bilim insanımızın bu uyarısını dikkate alarak konuyu TBMM gündemine taşımak istedik.” dedi.
TBMM Bakanlığına sunduğu Araştırma Komisyonu kurulması yönündeki önergesinde Tarhan, Kocaeli’deki olası bir depremde kayıpların yaşanmaması ve risklerin bertaraf edilmesi, deprem güvenliği olmayan yapıların güçlendirilmesi ya da taşınması için alınması gereken tedbirlerin kapsamlı olarak değerlendirilmesini talep etti.
“Deprem değil niteliksiz yapılar öldürüyor.”
Tarhan “Kocaeli Kuzey Anadolu Fay Hattının üzerinde kurulu bir şehir. Bu da yüksek deprem riski taşıdığını gösteriyor. 1999 yılında Gölcük’te ve Düzce’de iki büyük depremde 20 bini aşkın insanımız hayatını kaybetti. Bu resmi rakam. Gayri resmi kayıp sayısının ise 40 binin üzerinde gerçekleştiği, yüzbinlerce konutun yıkıldığı veya oturulamaz hale geldiği ise bilinen bir gerçek. 2022 yılında da Düzce’de büyük bir deprem yaşadık. Deprem sonucu Düzce kent genelinde 37 kişi, İstanbul’da 2 kişi, Zonguldak’ta 10 kişi, Sakarya’da 26 kişi, Bolu’da 14 kişi ve Bursa’da 4 kişi olmak üzere toplamda 93 kişi yaralandı. Depreme yakalanan 1 kişi kalp krizi sebebiyle, 1 diğer kişi ise deprem paniği ile kaçarken düşüp merdivene kafasını çarpıp beyin kanaması geçirerek hayatını kaybetti. Bu deprem hepimize depremin değil tedbirsizliğin, niteliksiz yapıların insan canına mal olduğunu hatırlatmalı.” diyerek TÜİK verileriyle ortaya konulan Kocaeli’deki riskli binalar hakkında yapılacak çalışmaların ve alınması gereken tedbirlerin bilimsel veri temelli araştırılması gerektiğinin altını çizdi.
TÜİK’in Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması verilerinde yer alan bilgilere göre Kocaeli’de bulunan toplam 602 bin 601 konutun, 59 bin 533’ü 1980 yılı öncesinde, 204 bin 950’si 1981 ile 2000 yılı arasında, 292 bin 196’i ise 2001 yılı ve sonrasında inşa edilmiş bulunuyor. Buna göre; Kocaeli’ de yapım yılı bilinmeyen 45 bin 922 bina binanın da eklenmesiyle toplam konutların yüzde 51,5’i eski yönetmeliğe göre inşa edilen binalardan oluşuyor.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından nüfus ve konut sayımı kapsamında yer alan bina ve konut niteliklerine ilişkin bilgi üretmeye yeterli idari kayıt olmaması nedeniyle, bu alandaki bilgi eksikliğini gidermek için Ekim 2021 ile Nisan 2022 tarihleri arasında “Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması (BKNA), 2021” gerçekleştirilmiştir.
Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması verilerinde yer alan bilgilere göre Kocaeli’de bulunan toplam 602 bin 601 konutun, 59 bin 533’ü 1980 yılı öncesinde inşa edilmiş olup, 1981 ile 2000 yılı arasında inşa edilen konutların sayısı 204 bin 950’dir.
Kocaeli’ de, 2001 yılı ve sonrası inşa edilen konut sayısının ise 292 bin 196 adet olduğu yine TÜİK verilerinden anlaşılmaktadır.
Buna göre; Kocaeli’ de yapım yılı bilenmeyen 45 bin 922 bina binanın da eklenmesiyle toplam konutların yüzde 51,5’i eski yönetmeliğe göre inşa edilen binalardan oluşmaktadır.
Anılan binaların gerek eski mevzuat hükümlerine göre inşa edilmiş olmaları gerek 1999 Depremini yaşaması ve zamana bağlı yaşanan tahribat da dikkate alındığında büyük risk taşıdıkları bu alanda çalışmalar yapan bilim insanlarınca ifade edilmektedir.
Kocaeli, deprem uzmanlarına göre; Saroz Körfezinden başlayarak, Marmara Denizi, Kocaeli, Sapanca Gölü ve Adapazarı’ndan Erzincan ve Van iline kadar uzanan Kuzey Anadolu Fay Hattının üzerinde bulunmaktadır.
Bu hatta meydana gelen 17 Ağustos 1999 Kocaeli ve 12 Kasım 1999 Düzce depremlerinde, resmi kayıtlara göre 20 bini aşkın insanımız hayatını kaybetmiş, gayri resmi kayıp sayısı ise 40 binin üzerinde gerçekleşmiş, yüzbinlerce konut yıkılmış veya oturulamaz hale gelmişti.
Uzmanlar, söz konusu fay hattında yüksek ölçekli depremlerin gerçekleşmesinin yüksek olasılıklı olduğunu ifade etmektedirler. Öte yandan depreme karşı alınacak en köklü tedbirin deprem güvenliği olmayan yapıların güçlendirilmesi ya da taşınması olduğunda da uzmanların hemfikir olduğu bilinmektedir.
Olası bir depremde kayıpların en aza indirilmesi Kocaeli ilindeki riskli yapıların bertaraf edilmesi, deprem güvenliği olmayan yapıların güçlendirilmesi ya da taşınması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi ve bu amaçla yapılması gereken çalışmaların değerlendirilmesi amacıyla Anayasanın 98’inci ve TBMM İçtüzüğü’nün 104’üncü ve 105’inci maddeleri uyarınca Meclis Araştırma Komisyonu açılmasını arz ve teklif ederiz.
Tahsin Tarhan
Kocaeli Milletvekili
Köşe Yazarları
Haber
